Czym się różni kaseta od wolnobiegu

Kaseta — jest to zestaw połączonych ze sobą zębatek. Nie posiada ona żadnych łożysk i dodatkowych mechanizmów — jedynie tarcze oraz elementy dystansowe pomiędzy nimi. Aby taki zestaw założyć, konieczne jest posiadanie specjalnego rodzaju piasty z tzw. bębenkiem. W tym rozwiązaniu, to w bębenku znajduje się mechanizm zapadkowy (wolnobieg). Po nasunięciu kasety na bębenek całość unieruchamiamy za pomocą pierścienia mocującego — w tym przypadku jest to najmniejsza zębatka. Kasety mają przeważnie od ośmiu koronek wzwyż i różnią się między sobą ilością tarcz i zębów, a także materiałem, z którego są wykonane (stąd różne ceny poszczególnych egzemplarzy).

Podsumowując kaseta to zestaw tarcz nasuwanych na bębenek, a "wolnobieg" oprócz tarcz zawiera dodatkowo zintegrowany mechanizm zapadkowy.

Jak odróżnić wolnobieg od kasety:

Na początek małe wprowadzenie. Do poniższego porównania brane były pod uwagę standardowe wolnobiegi/kasety, które znajdziemy w większości sklepów rowerowych. Nie braliśmy pod uwagę wolnobiegów 10-rzędowych czy 12-rzędowej kasety z grupy SRAM Eagle™.

Liczba tarcz — liczba tarcz jest odrobinę zdradliwa, jednak postaramy się rozwiać wszelkie wątpliwości. Rowery “niższej klasy” są najczęściej wyposażone w wolnobiegi, które zwykle posiadają 7 kół zębatych/tarcz. 6-rzędowe mechanizmy są dostępne w sprzedaży (jako elementy eksploatacyjne), jednak na próżno ich szukać w nowych rowerach. Podobnie wygląda sprawa z wolnobiegami posiadającymi 8 rzędów - montuje je naprawdę niewielki odsetek użytkowników, a w nowych rowerach występują niezwykle rzadko.

Kasety natomiast są montowane już w trochę droższych rowerach, w których odchodzi się od starszego systemu — są to przeważnie zestawy posiadające od 8 tarcz wzwyż i to zwykle ta liczba określa nam, co mamy zamontowane w naszym rowerze.

Oznaczenia na największej lub najmniejszej tarczy — W przypadku nowych mechanizmów powinniśmy być w stanie odczytać model danego egzemplarza. Wpisując go do wyszukiwarki, pojawi nam się informacja, czy mamy do czynienia z wolnobiegiem, czy kasetą. Wolnobiegi z grupy Shimano posiadają oznaczenie MF-TZXX, natomiast kasety CS-XXXX.

Kolor — większość dostępnych na rynku wolnobiegów (nie wszystkie — jak zwykle pojawiają się wyjątki) ma charakterystyczne "ubarwienie". Mowa o najpopularniejszych zestawach z grupy Shimano. Największa zębatka zestawu jest w kolorze czarnym, natomiast pozostała część mechanizmu ma odcień "kawy z mlekiem". Zdecydowana większość kaset jest w kolorze srebrnym/chromowanym bądź ciemno-grafitowym. Oczywiście zdarzają się wolnobiegi w kolorze srebrnym, ale dotyczy to modeli takich firm jak Sunrace czy Ventura. Shimano produkuje modele "kawowe".

Kompatybilność obu rozwiązań

BRAK. Niestety posiadając wolnobieg, nie wymienimy go na kasetę i odwrotnie. Winna jest budowa piast w obu rozwiązaniach - są to zupełnie odmienne elementy. Tak, jak już wcześniej wspominaliśmy, wolnobieg jest nakręcany na piastę, która posiada specjalny gwint, a kasety są nasuwane na piastę z bębenkiem. W przypadku gdybyśmy chcieli wymienić jeden system na drugi konieczna będzie wymiana piasty lub całego koła (w zależności od posiadanego budżetu).

Kaseta czy wolnobieg - co lepsze?

Oba mechanizmy pełnią tę sama funkcję, jednak pod względem budowy znacząco się różnią. W przypadku wolnobiegów jesteśmy skazani (najczęściej) na siedem przełożeń o stałej wartości. Shimano produkuje dwa rodzaje wolnobiegów 7 rzędowych, które różnią się wielkością i ilością zębów największej (czarnej) tarczy. Pozostałe tarcze posiadają identyczną ilość zębów. Używając wolnobiegu, do dyspozycji otrzymujemy tarcze z 14, 16, 18, 20, 22, 24, 28 lub 34 zębami.

W przypadku kaset natomiast mamy zdecydowanie większy wachlarz rozmiarowy i w zasadzie każdy dobierze dla siebie odpowiedni zestaw. Cały mechanizm kaseta + bębenek jest też bardziej niezawodny i sztywniejszy (głównie za sprawą dodatkowego łożyska). I jeszcze jedna ważna rzecz - ilość zębów na najmniejszej tarczy. W kasetach w przypadku najmniejszej zębatki mamy 11 zębów, a nie 14 jak w wolnobiegu.

Gdy nadchodzi czas wymiany łatwiejsza do odkręcenia jest kaseta (chociaż oprócz klucza konieczne jest też posiadanie bacika). Z racji tego, jak montowany jest wolnobieg w przypadku jego wymiany, niejednokrotnie będziemy zmuszeni do zastosowania z dodatkowej dźwigni (np. "gazrurki" nałożonej na klucz do wolnobiegu) bądź imadła, by odkręcić mechanizm z piasty. Wolnobieg (z uwagi na posiadanie gwintu) podczas jazdy jest stale dokręcany przez rowerzystę podczas pedałowania, natomiast kaseta jest sztywnie nasuwana na bębenek i blokowana nakrętką.